انفجار بزرگ (مبداء پیدایش جهان)

محمدعلی اسماعیل زاده به کار زیبایی دست یازیده و آن برگردان کتاب بسیار موفق سایمون سینگ است. این کتاب و محتویاتش پرده جهالت و تحجر را از جلو چشم انسان کنار زده و آدمی را به دنیاهای ناشناخته و اسرار آن رهنمون می­سازد. آگاهی انسان از رویدادهای پیرامونش و کشف مجهولات می­تواند طریقه برخورد با آن پدیده­ها را نیز آسان کند. اصولاً کشف رازها بسیار لذت بخش است. مخصوصاً اگر انسان حس کند به طور عمد از دسترسی به بعضی از حقایق دور نگه داشته می­شود. مسأله مهمی که درکتاب مبداء پیدایش جهان به چشم می­خورد، خداست؛ به عنوان مبدا و آفریننده هر چیز، و بعد دانشمندانند که مأموریت کشف مجهولات را بر عهده می­گیرند و ما را به سوی حقایق جهانی رهنمون می­سازند.

نثر کتاب فوق­العاده شیرین و روان است. به گونه­ای که اگر آدمی صفحه­ای را باز کند صرفاً به خاطر کنجکاوی به ناگهان درمی­یابد که 15-10 صفحه از کتاب را خوانده است. بدون شک این مسأله دو علت بزرگ دارد؛ ابتدا مطالب روشنگر   کتاب است که جان شیفته خواننده را که تشنه فهمیدن مطالبی است که در او سؤال را آفریده است مثل کائنات لامتناهی و نظمی که در عین بی نظمی در آنها نهفته است و دیگر خوب ترجمه شدن، سلیس و روان وقتی کتاب را می­خوانی گویی لیوانی آب زلال را سر می­کشی و این هیچ نیست جز استادی محمدعلی اسماعیل زاده کسی که متانت خاص و فروتنی مؤثری در پیمودن راه­های گونه گون ادبی دارد. او متولد 1324 است. عمر گرانمایه خود را به معلمی گذرانده و در دانشگاه تربیت معلم تهران دررشته زبان انگلیسی ادامه تحصیل داده است و سپس در روزنامه تهران تایمز که به زبان انگلیسی منتشر می­شد مقاله و داستان نوشته است.
داستان­های او نیز از ساختاری محکم برخوردارند و او از چند و چون داستان به خوبی آگاه است فکر می­کنم این کتاب یادگاری است که به مردم ایران تقدیم کرده است.
مؤلف کتاب «سایمون سینگ» در سال 1964 در سامرست انگلیس متولد شد. او درکالج سلطنتی لندن در رشته فیزیک به تحصیل پرداخت و در دانشگاه­های کمبریج و سرن و جنوا به تکمیل تحصیلاتش ادامه داد و در رشته فیزیک هسته­ای به درجه  دکترا نایل شد. سپس در سال 1991 به رادیو بی بی سی پیوست و به کار بر روی برنامه­هایی مانند «جهان و افق فردا» پرداخت. سایمون سینگ که مؤلف «کتاب رمز» و «معمای نت­های موسیقی» است هم اکنون در لندن زندگی می­کند.
با شناخت مؤلف کتاب و کارهایی که او در زمینه پژوهش انجام داده است، درمی­یابیم که کتاب حاضر حاوی اطلاعات مهم و ذی قیمتی است که جهان را از  تاریکی در می­آورد. مسأله مهم طرز بیان مؤلف کتاب است که از رگه­های ناپیدایی از طنز در آن استفاده کرده و خواندن مندرجات آن را آسانتر می­کند. او می­تواند پیچیده­ترین رازهای کائنات را با زبانی بیان کند که عارف و عامی با آن ارتباط برقرار کنند و مسأله مهمتر فشرده گویی و ایجازی است که در بیان مطالب کتاب به کار رفته است. خواندن کتاب در حقیقت شریک شدن با توانایی­های عجیب دانشمندانی است که در آن زمینه زحمت کشیده­اند و حتی کسانی مثل گالیله تا پای مرگ نیز به خاطر پای بندی به آنچه که به آن اعتقاد پیدا کرده بودند، رفتند. شگرد مهمی که سایمون سینگ به کار برده است این است که در اول هر فصل گفتار دانشمندان را آورده است. دانشمندانی که در زمینه تحقق ایده انفجار بزرگ و پیدایش این همه اجرام سماوی به برداشت­های قاطعی نایل شده­اند که امروزه ما به خود می­بالیم که بسیاری از نادانسته­ها و مجهولات در مورد پیدایش کرات آسمانی از جمله «زمین» را می­دانیم.
کارل پاپر
علم باید با افسانه­ها شروع شود و نیز با انتقاد از آنها
گالیله
اجباری نمی­بینم که باور کنم همان خدایی که احساس، دلیل و هوش را به ما عطا فرمود، قصد این را داشته است که ما آنها را به بطالت بگیریم.
برتراندراسل 
نظریه نسبیت اینشتین بی گمان بزرگ­ترین موفقیت استنتاجی اندیشه بشر از آغاز تاکنون است.
هرمان ویل
چنین به نظر می­رسد که گویی دیواری که ما را از یک واقعیت جدا می­ساخت فرو ریخته باشد. گستره­ای وسیع و عمیق از علم هم اکنون در مقابل چشمان کنجکاو ما برای دریافت دانش قرار دارد. افق­هایی از علم و دانش که ما فکر وقوع آن را نداشتیم، گشوده شده است. این واقعیت ما را به درک آن چه که در تمام رویدادهای فیزیکی نهفته شده، نزدیک تر ساخته است.
آلبرت اینشتین 
پس از سالها تحقیق پر از اضطراب و دلهره در تاریکی مجهولات در پی واقعیتی که فردی وجود آن را احساس می­کند؛ اما نمی­تواند به زبان آورد، و پس از آرزوهای سخت و اطمینان و شبهات مکرر برای اثبات حقیقتی که آشکار می­شود، نظریه نسبیت حاصل شده است. تنها آنهایی که آن را تجربه کرده­اند می­توانند ارزش آن را بیان کنند.
تی اچ هاکسلی 
شناخته­ها محدودند، ناشناخته­ها نامحدود، ما از نظر دانش و آگاهی،  گویی در جزیره­ای بسیار کوچک قرار گرفته­ایم که در میان اقیانوسی بیکران از ناشناخته­ها وجود دارد. کار ما در هر نسل این است که ذره بیشتری از سرزمین شناخته شده را مدعی باشیم.
آرتو ادینگتون 
کل منظومه کهکشانها مانند دودی که در فضا پراکنده می­شود در حال پراکنده شدن است. گاهی این سؤال برای من پیش می­آید که آیا مقیاس و معیار بزرگتری از هستی برای وجود چیزها وجود ندارد که قیاس پیش از مقدار دود نباشد.
آلبرت اینشتین 
طبیعت تنها دم شیر را به ما نشان می­دهد. اما من تردیدی ندارم که این دم همان شیر است گرچه آن شیر نمی­تواند به علت بزرگی زیادش خود را به ما نشان دهد. ما تنها مواقعی می­توانیم آن شیر را ببینیم که یک انگل روی بدن او نشسته باشد. 
کارل ساگان 
ده یا بیست بیلیون سال پیش چیزی اتفاق افتاد انفجار بزرگ، واقعه­ای که جهان ما با آن آغاز شد این که چرا این واقعه رخ داد بزرگترین رازیست که ما می­دانیم. این که این واقعه رخ داد برای ما مستدلانه واضح و روشن است.
رالف آلفر و رابرت هرمان 
ما نظریه انفجار بزرگ را متقاعدترین و جامع ترین نظریه فیزیکی کیهان در این عصر می­دانیم.  زیرا این نظریه توانایی پیشگویی را دارد. (این نظریه مشاهدات نجومی مختلف زیادی را در برمی­گیرد) و به ویژه همان گونه که هر نظریه معتبر باید چنین باشد. این نظریه درباره دروغ پردازی­های مشاهدات مقاومت می­کند. در مورد نظریه انفجار بزرگ نه تنها این نظریه دهه­های زمانی را پشت سر گذاشته است بلکه اعتبار آن به طور فزاینده­ای قوی تر شده است.
* * *
در آخر هر فصل یادداشت­های خلاصه­ای آمده است که بیشتر به تجربه­های رو به پیش می­پردازد. تجربه­هایی که هر کدام قدمی به پیش در راه شناخت دقیق تر کائنات است و بالاخره کار به جایی می­رسد که دیگر هیچکس در مورد انفجار بزرگ شک نمی­کند و انفجار بزرگ یکی از اصول پذیرفته شده علم به حساب می­آید.
*هنگامی که نظریه جهان زمین محوری ناقص دریافته شد، منجمینی مانند «پتالمی» با استفاده از دایره­های نجومی، حرکت حلقوی سیارات را توضیح دادند. روحانیون منجمین را تشویق می­کردند و از آنها می­خواستند تا به نظریه جهان زمین محوری پایبند باشند، زیرا این نظریه با مکتب آنها سازگار بود.
(از یادداشت­های خلاصه فصل اول- ص 103)
*در همین حال فریدمان و لومتر پارامتر اضافی انتظام جهان اینشتین را رها کردند و چنین فرض کردند که جهان باید پویا باشد. آنها یک جهان در حال انبساط را متصور ساختند. «لومتر» یک اتم اولیه را توصیف نمود که فشرده شده و پرقدرت بود و یکباره منفجر گردید و انبساط یافت و به جهان امروزی تکامل یافت.
«ما هم اکنون این مورد را نظریه انفجار بزرگ می­نامیم» 
(از یادداشت­های خلاصه فصل دوم- ص 191)
*در سال 1929 «هابل ثابت کرد که رابطه مستقیمی بین فاصله یک کهکشان و سرعت سیر آن کهکشان وجود دارد. این مورد به قانون هابل مشهور است که می­گوید:
اگر کهکشان­ها دور می­شوند بنابراین:
1 -فردا آنها از ما دورتر خواهند بود.
2 -دیروز آنها به ما نزدیک­تر بودند.
3 -در عین حال سال گذشته خیلی دورتر 
4 -در یک نقطه زمانی از گذشته کهکشان ها باید درست بالای سر ما بوده باشند. 
(از یادداشت­های فصل سوم- ص 306) 
*اینشتین عقیده­اش را تغییر داد و نظریه انفجار بزرگ را تأیید کرد اما بیشترین دانشمندان باور خود را مبنی بر نظریه سنتی یک جهان ساکن فناناپذیر ادامه دادند. آنها نظریه انفجار بزرگ را مورد انتقاد قرار دادند؛ زیرا این نظریه بر جهانی دلالت می­کرد که از ستارگان درون خودش جوان تر بود.
□ جهان انفجار بزرگ 
□ جهان ساکن فنا ناپذیر 
(از یادداشت­های خلاصه فصل چهارم- ص 401)
*در سالهای میانی 1960، «پنزیاس» و «ویلسون» به طور تصادفی تشعشع CMB  را که توسط «آلفر»، «گامو» و «هرمان» در سال 1948 پیشگویی شده بود، کشف کردند که این دلیلی را در حمایت از انفجار بزرگ، در اختیار می­گذاشت.
-تقریباً همه کیهان شناسان به نظریه انفجار بزرگ گرویدند.
ماهواره کوبی، این ماهواره تغییرات اندکی را در تشعشع CMB که از بخش­های مختلف آسمان می­آمد کشف کرد که این تغییرات اندکی را در چگالی جهان اولیه نشان می­داد که این سبب تشکیل کهکشان­ها شده است.
تغییر تفکر و اندیشه از یک جهان فناناپذیر به یک نظریه انفجار بزرگ کامل گردید.
-چنین ثابت شد که نظریه انفجار بزرگ درست است.

(از یادداشت­های خلاصه فصل پنجم- ص 521)

مؤلف : سایمون سینگ

مترجم : محمد علی اسماعیل زاده

ویراستار : قربانعلی معروفخانی

ناشر : نامه ی پارسی

منبع:  http://www.asremardom.com

جایگاه ما در جهان هستی

 "جایگاه ما در جهان هستی " نوشته دکتر Norman K. Glendenning  کتابی بی همتا و فوق العاده برای شناخت و درک جهان است. این کتاب شامل تصاویر بسیار زیبا و توضیحات کامل در ارتباط با جهان ، فضا و علم ستاره شناسی می باشد. در این کتاب شما با موضوعات بسیار متنوعی از قبیل لحضه آفرینش ، اندازه و سن زمین ، خورشید ، راه شیری ، جهان ایستا انیشتین ، بسط و گسترش جهان هستی ،  کارل شوارز چایلد و سیاه چاله ها ، ابرهای غول پیکر گازی و دسته بندی کهکشان ها ، ستارگان ، اقسام کهکشان ها ،  کهکشان های بیضی ، مارپیچ و کوژ ، ماده تاریک و انرژی تاریک  ، تشخیص و تفاوت ماده تاریک و مواد عادی ،  کلاسترهای کروی،  اولین ستارگان ، تولد ستارگان ، در آتش ستارگان ، ستارگان فوق العاده بزرگ و توده های عظیم گاز و گرد بین ستارگان، مرگ یک ستاره  ، ستارگان نیوترون ، ماه و تشکیل منظومه شمسی ، خورشید ، سیارات ، جوهانس کپلر ،  زمین و آبهای زمینی ، شرایط لازم برای زندگی بر روی سیارات ، مریخ و سایر سیارات منظومه شمسی و ... خواهید خواند

 

 تعداد صفحات : 240      حجم فایل : 7 مگابایت         زبان : انگلیسی

 برای دانلود اینجا کلیک کنید.

منبع :www.noojum.com

عجیبت ترین نظریه های کیهان شناسی

آیا جهان ما می تواند غشاء شناوری در ابعاد دیگر فضا باشد؟ ماهیت واقعی ماده تاریک چیست؟ بعد چهارم فضا و زمان کجاست؟ چرا هر دو سوی جهان مشابه هم است؟ در این مقاله به برسی 10 تئوری برتر جهان که به عنوان عجیب ترین تئوری های کیهان شناسی برگزیده شده اند خواهیم پرداخت و نگاهی بر این نظریه ها از قبیل تئوری برخوردهای غشایی، جهان های زاینده، بعد چهارم ، هستی طلایی، نفوذ جاذبه ،روح هستی، جهان کوچک، نوترون های خنثی، ماتریکس و... خواهیم داشت.

برخوردهای غشایی

1- آیا جهان ما می تواند غشاء شناوری در ابعاد دیگر فضا باشد که مرتباً به جهان های دیگر برخورد می کند؟ بر طبق یکی از نظریه های موجود در تئوری «جهان غشایی» (braneworld) فضا ابعاد زیادی دارد و تا زمانی که جاذبه بر آنها اعمال می شود ما در جهان خودمان که تنها دارای سه بعد می باشد محصوریم. نیل توروک (Neil Turok) از دانشگاه کمبریج و پائول استاینر (Paul Steinhardt) از دانشگاه پرینستون نیوجرسی، در ایالات متحده، در حال کار بر روی نظریه چگونگی رخداد بیگ بنگ در زمانی که جهان ما با جهان همسایه برخورد نمود، می باشند. این تصادف ها و برخوردها مرتب اتفاق می افتد و هر لحظه بیگ بنگ جدیدی را به وجود می آورد. بنابراین اگر این مدل از چرخه هستی درست باشد در واقع هستی ما فناناپذیر می باشد.

2- جهان های زاینده

زمانی که مواد در یک حجم فوق العاده کم در مرکز یک سیاه چاله فشرده می شوند یک انفجار بزرگ رخ داده و یک دنیای جدید (new baby universe) متولد می شود. قوانین فیزیکی در نسل جدید متولد شده ممکن است اندکی با والدین متفاوت باشد. این نطریه زاد و ولد هستی توسط لی اسمالین (Lee Smolin) از انستیتو پریمر در واترلو کانادا ارائه شده است. هستی هایی که سیاه چاله های زیادی تولید می کنند فرزندان زیادی نیز دارند. بنابراین در آخر جمعیت غالب را به خود اختصاص خواهند داد. اگر ما در جهان نوعی زندگی می کنیم آن جهان باید قوانین و ثابت های فیزیکی ای داشته باشد که تولید سیاه چاله ها را به بهترین نحو به انجام برساند. اما هنوز مشخص نشده که آیا جهان ما مشمول این قانون می شود یا خیر!

3- بعد چهارم (فضا-زمان)

یکی از عجیب ترین تئوری های گیتی شناسی این است که بعد چهارم فضا-زمان (space-time) در واقع ماده فوق العاده هادی ای(superfluid substance) است که در آن اصطکاک حرکتی برابر با صفر است. طبق نظریه فیزیکدانها پائول مازو (Pawel Mazur) از دانشگاه کارولینای جنوبی و جورج چاپلین (George Chapline) در آزمایشگاه لاورنس لیور مور (Lawrence Livermore) کالیفرنیا، اگر جهان در حال چرخش باشد بعد چهارم فوق العاده هادی تحت تاثیر گردابها قرار گرفته و پراکنده می شود و در واقع این گردابها بذر ساختارهایی نظیر کهکشانها را پخش می کنند. مازور معتقد است که جهان ما از یک ستاره در حال فروپاشی به وجود آمده، در جایی که مواد ستاره ای و فضاهای هادی می توانستند انرژی تاریک (dark energy) تولید کنند. انرژی تاریک در واقع نیرویی است که باعث گسترش هستی می شود.

4- هستی طلایی

چرا جهان دارای خصوصیاتی است که حیات را امکانپذیر می سازد؟ تنها با کنار هم قرار دادن چندین ثابت فیزیکی به هیچ ستاره، ماه یا هستی ای که تنها برای یک چشم بر هم زدنی موجودیت داشته باشد نمی رسیم. یک دلیل می تواند اصل انسان دوستی یا anthropic principle باشد. جهانی که به آن نگاه می کنیم باید گرم و غریب نواز و مهربان باشد در غیر این صورت اینجا نخواهیم بود تا آن را نظاره کنیم. اخیراً این نظریه طرفدارانی پیدا کرده چون نظریه تورم (theory of inflation)بیان می دارد که احتمالاً هستی های نامحدودی وجود دارد و نظریه رشته ای (string theory) به این نکته اشاره دارد که آنها احتمالا خواص مختلف و قوانین فیزیکی متفاوتی دارند.اما بسیاری از گیتی شناسان اصل انسان دوستی را به خاطر غیر عملی بودن و بیان احتمالات غیر قابل آزمایش رد می کنند.

5- نفوذ جاذبه

ماده تاریک (Dark matter) در واقع یک ماده یا جسم نیست و تنها یک نام گمراه کننده برای رفتار غیرعادی جاذبه می باشد. تئوری MOND (دینامیک نیوتونی تغیریافته) بیان می دارد که جاذبه به سرعتی که تئوری های کنونی پیش بینی می کنند از بین نمی رود. این جاذبه قوی تر می تواند با در کنار هم قرار دادن کهکشانها و خوشه ها نقش ماده تاریک را ایفا کند. در غیر این صورت اینها از هم پاشیده خواهند شد. فرم جدید برای نظریه ماند (MOND) که با نظریه نسبیت همخوانی دارد حرف های جالبی برای گفتن دارد. اما احتمالاً با الگوی نقطه ای میکروطول موج های پس زمینه ای سازگاری ندارد.

6- روح هستی

سه رمز گیتی شناسی مدرن را می توان در یک روح جمع نمود. پس از پذیرفتن قانون کلی نسبیت انیشتن گروهی از فیزیکدان ها یک ماده عجیبی به نام «روح همچگال» یا ghost condensate از تئوری جدیدشان ارائه دادند. این ماده می تواند نیروی جاذبه-دافعه ای را برای کنترل گسترش جهان در بیگ بنگ تولید کند. این درحالی است که افزایش شتاب آرامتری را موجب می شود که به انرژی تاریک (dark energy) نسبت می دهند. به علاوه اگر این ماده لغزنده تجمع یابد می تواند ماده تاریک (dark matter) را به وجود آورد.

7- جهان کوچک

الگوی نقطه ای در پس زمینه ی میکروطول موج های جهان داری نقص مشکوکی می باشد: به طوری که به طرز شگفت انگیزی نقطه های بزرگی در پس زمینه وجود دارد. یک توضیح قابل قبول این است که جهان کوچک است، آنقدر کوچک که اگر به زمان تولید پس زمینه میکرو طول موج ها بازگردیم هستی نمی توانست آن لکه های بزرگ را نگه دارد.

8- چرا هر دو سوی جهان مشابه هم است؟ این یک معماست چون چیزهای قابل روئیت در هستی هرگز قابل دسترس نبوده حتی اگر به اوایل بیگ بنگ نیز برگردیم ، به زمانی که این مناطق خیلی به هم نزدیکتر بودند، نور نیز زمان کافی برای رسیدن به نقطه ای دیگر را نداشت. حتی زمان برای توازن دما و غلظت هم کافی نبود. اما الان این توازن برقرار است. اما یک راه حل این است: حرکت نور در گذشته بسیار سریعتر از اکنون بوده است! اما برای عملی کردن این راه حل به یک بازنگری اساسی و کلی در مورد تئوری نسبیت انیشن احتیاج است.

9- نوترون های خنثی

ماده تاریک از اجزای دافعی تشکیل شده – نوترون های خنثی یا sterile neutrinos – و تنها تحت تاثیر جاذبه بر یکدیگر اثر می گذارند و این امر آنها را غیر قابل شناسایی می سازد. اما حتماً باید خواص درستی داشته باشند تا ماده تاریک گرم بوده و با سرعت چندین کیلومتر در ثانیه حرکت کنند. این نوترون های خنثی می توانند در شکل گیری ستارگان و سیاه چاله ها موثر باشند.

10- ماتریکس

شاید هستی ما واقعی نباشد. پروفسور نیک باستروم (Nick Bostrom) چنین ابراز می کند که ما احتمالاً داخل یک شبیه ساز کامپیوتری زندگی می کنیم. با فرض این مساله شبیه سازی دانش و آگاهی نیز امکان پذیر می شود و سپس تمدن آینده نیز از آن تبعیت می کند. اکثر جهان های مشاهده شده یک بار شبیه سازی شدند. شانس زیادی هست که ما در یکی از آنها هستیم. در این مورد شاید تمام عجایب گیتی شناسی از جمله ماده تاریک و انرژی تاریک تکه هایی هستند که به آسانی به هم می چسبند تا بتوانند تناقضات و ناهماهنگی های موجود در شبیه سازی مان را بپوشانند.

منبع : سایت نجوم ایران

ترجمه نعیمه موحدی از سایت علمی newscientist.com

آیا بعد چهارم فضا-زمان واقعاً یک ماده فوق العاده هادی است که با گردابهای درحال چرخش به اطراف پراکنده شده است؟ (تصور: Forex/Rex Features)